Адам Улодак

Адам Улодак
Адам Улодак
	польск.: Adam Włodek
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	8 жніўня 1922
Месца нараджэння	Кракаў, Польская Рэспубліка;
Дата смерці	19 студзеня 1986 (63 гады)
Месца смерці	Кракаў, Кракаўскае гарадское ваяводства, Польская Народная Рэспубліка;
Пахаванне	Ракавіцкія могілкі;
Грамадзянства	Польшча;
Жонка	Віслава Шымборска
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	мовазнавец, паэт, перакладчык, літаратурны крытык, публіцыст
Мова твораў	польская
Грамадская дзейнасць
Партыя	ПАРП;

Адам Улодак (польск.: Adam Włodek; 8 жніўня 1922, Кракаў — 19 студзеня 1986, Кракаў) — польскі паэт, рэдактар, перакладчык.

Біяграфія

Добраахвотнікам браў удзел у Вераснёўскай кампаніі 1939 года. У часе нямецкай акупацыі дзейнічаў у культурным падполлі, быў рэдактарам «Biblioteki Poetyckiej» (1943—1945). Пасля вайны працаваў рэдактарам у кракаўскай прэсе, між іншага ў «Dzienniku Polskim» і «Dzienniku Literackim» (1953—1954)^[2].

У красавіку 1948 ажаніўся з Віславай Шымборскай^[3]; жылі ў Доме літаратараў на вул. Крупнічай, 22. Шлюб скончыўся разводам у 1954. Пад яго ўплывам Віслава Шымборска прыняла камуністычны светапогляд, у 1950 годзе разам далучыліся да ПАРП^[4]. У 1957 годзе, аднак, Улодак выйшаў з партыі (Шымборска — у 1966)^[5].

Памёр у Кракаве, пахаваны на Ракавіцкіх могілках (квартал M, шэраг 2).

Творчасць

Адам Улодак выдаў 10 зборнікаў вершаў^[2] і іншых твораў:

Wiązanka jaskrów (канспірацыйнае выданне, 1944),
Arkusz poetycki (канспірацыйнае выданне, 1944),
Najcichszy sztandar (канспірацыйнае ананімнае выданне 1944, кніжнак 1945),
Mruczek w butach (1948, ілюстрацыі Віславы Шымборскай^[6]),
Z trzynastu lat: 1939—1952 (1953),
Uważnie mijam (1963),
Wiersze wybrane (1973).,
Prezent. Wiersze dawne i nowe (1989, пасмяротнае выданне),
Nasz łup wojenny (1970, успаміны, пасмяротнае выданне).

Пераклаў творы Яна Піларжа, Власты Дворжачкавай, Францішка Галаса, Канстанціна Бібля, Яраслава Сайферта, вершы расійскага паэта Уладзіміра Маякоўскага, нямецкага Райнера Марыі Рыльке і англійскага Оскара Уайлда^[2].

Вершы Адама Улодка перакладзеныя на балгарскую, чэшскую, нямецкую, рускую мовы^[7].

Памяць

У 2012 годзе згодна з тэстаментам Віславы Шымборскай была заснавана прэмія імя Адама Влодка, якая ўручаецца маладым літаратарам^[8]. Першае ўганараванне мела адбыцца ў 2013 годзе, аднак пасля абнародавання інфармацыі пра супрацоўніцтва Адама Влодка з Управай бяспекі ў 1950-я польскі Інстытут кнігі адмовіўся ўдзельнічаць у вызначэнні пераможцаў^[9], пасля чаго Фонд імя Віславы Шымборскай паведаміла, што ў гэтым года ўручэнне прэміі не будзе ладзіцца^[10].

Зноскі

↑ ^а ^б The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>
↑ ^а ^б ^в U. Klatka. Listy Haliny Poświatowskiej do Adama Włodka (1957—1959) // Ruch Literacki. — 2001. — № 4.
↑ sylwetka Wisławy Szymborskiej na stronie wydawnictwa a5 (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 24 мая 2013. Праверана 21 чэрвеня 2023.
↑ Anna Bikont, Joanna Szczęsna, Gazeta Wyborcza 4 lutego 2012
↑ Максімюк, Ян. Цені мінулага: пісьменнікі і спецслужбы (нявызн.). Блогі. Радыё «Свабода» (18 студзеня 2013). Праверана 18 студзеня 2013.
↑ Jolanta Nowaczyk.. Pierwsza dama liryki polskiej — Wisława Szymborska (польск.)(недаступная спасылка). polskiemuzy (18 жніўня 2009). Архівавана з першакрыніцы 17 чэрвеня 2015. Праверана 1 лютага 2012.
↑ Anonim.. Adam Wlodek, Sześć godzin psychozy (польск.). hyperreal (18 верасня 2000). Праверана 18 студзеня 2013.
↑ Podstawowe informacje (польск.)(недаступная спасылка). Fundacja Wisławy Szymborskiej. Архівавана з першакрыніцы 13 снежня 2012. Праверана 18 студзеня 2013.
↑ Adam Włodek, mąż noblistki donosicielem UB (польск.). Zygfryd Gdeczyk (2 студзеня 2013). Праверана 18 студзеня 2013.
↑ Nagroda im. Donosiciela Adama Włodka (oświadczenia) (польск.). Niezależne forum publicystów (2 студзеня 2013). Праверана 18 студзеня 2013.

Спасылкі

Вікіцытатнік на польскай мове змяшчае збор цытат, датычных тэмы гэтага артыкула:

Adam Włodek

Вінцэнты Фабер. «Сардэчнае слова пра паэта» (польск.)

[_41b040c2240a86cf-1] а ^б The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>

[ru-2] а ^б ^в U. Klatka. Listy Haliny Poświatowskiej do Adama Włodka (1957—1959) // Ruch Literacki. — 2001. — № 4.

[3] sylwetka Wisławy Szymborskiej na stronie wydawnictwa a5 (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 24 мая 2013. Праверана 21 чэрвеня 2023.

[4] Anna Bikont, Joanna Szczęsna, Gazeta Wyborcza 4 lutego 2012

[5] Максімюк, Ян. Цені мінулага: пісьменнікі і спецслужбы (нявызн.). Блогі. Радыё «Свабода» (18 студзеня 2013). Праверана 18 студзеня 2013.

[muz-6] Jolanta Nowaczyk.. Pierwsza dama liryki polskiej — Wisława Szymborska (польск.)(недаступная спасылка). polskiemuzy (18 жніўня 2009). Архівавана з першакрыніцы 17 чэрвеня 2015. Праверана 1 лютага 2012.

[7] Anonim.. Adam Wlodek, Sześć godzin psychozy (польск.). hyperreal (18 верасня 2000). Праверана 18 студзеня 2013.

[8] Podstawowe informacje (польск.)(недаступная спасылка). Fundacja Wisławy Szymborskiej. Архівавана з першакрыніцы 13 снежня 2012. Праверана 18 студзеня 2013.

[9] Adam Włodek, mąż noblistki donosicielem UB (польск.). Zygfryd Gdeczyk (2 студзеня 2013). Праверана 18 студзеня 2013.

[10] Nagroda im. Donosiciela Adama Włodka (oświadczenia) (польск.). Niezależne forum publicystów (2 студзеня 2013). Праверана 18 студзеня 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]